-
1 алдан билгеләү
1)1) предназнача́ть/ предназна́чить2)2) предопределя́ть/предопредели́ть, предначерта́ть (ход какого-л. дела, развитие событий) -
2 алдан
нареч.1)а) спе́реди (видеть, смотреть, фотографировать); с фаса́да, по фаса́ду (осматривать здание, любоваться им)ул йорт алдан матур күренә — э́тот дом краси́во вы́глядит с фаса́да
б) спе́реди, в лицо́ (фас) ( рассматривать кого); в лоб ( атаковать позицию неприятеля)в) впереди́, спе́реди (идти, шагать, бежать, ехать, лететь); пе́рвым, пе́рвый; в голове́ (колонны, стаи); в аванга́рде ( наступающей части)колоннада алдан бару — шага́ть в голове́ коло́нны
г) впереди́сезнең чират алдан — ва́ша о́чередь впереди́
2) пе́рвым, пе́рвый (прийти куда, выйти откуда, увидеть кого, успеть сделать что); вперёдишектән алдан керү — войти́ в дверь пе́рвым
чаңгы ярышында алдан килү — прийти́ пе́рвым в лы́жных го́нках
3) вперёд, наперёд, за́годя ( выдать или получить аванс)акчаны алдан түләп кую — уплати́ть де́ньги вперёд
алдан билгеләп кую — намеча́ть зара́нее
4)а) зара́нее, заблаговре́менно (заготовить корма, прийти на вокзал, разослать приглашения, узнать о чём); предвари́тельно (купить билет, сообщить о чём, ознакомиться с чем)алдан әзерләп куйган җаваплар — отве́ты, пригото́вленные зара́нее
мәкаләне алдан җитәкчегә күрсәтү — показа́ть статью́ предвари́тельно руководи́телю
рольләрне алдан бүлеп кую — распредели́ть ро́ли зара́нее
б) ра́ньше (пре́жде) вре́мени (опасаться, остерегаться, горевать); преждевре́менно; зара́нее, вперёдалдан борчылып торырга кирәкми — не сле́дует беспоко́иться зара́нее
алдан кычкырган күкенең башы авырта ирон. — (посл.) (букв. е́сли куку́шка пре́жде вре́мени куку́ет, то у неё боли́т голова́)
в) пред-аның язмышы алдан хәл ителгән иде инде — его́ у́часть была́ уже́ предрешена́
5) в сочет. предвари́тельныйбилетларны алдан сату кассасы — ка́сса предвари́тельной прода́жи биле́тов
алдан сөйләшеп кую буенча — по предвари́тельной договорённости
6) в знач. сравн. ст.а) ра́ньше, пора́ньше; до, пре́жде (кого, чего)алдан өлгерү — успе́ть пора́ньше
лекция ун минут алдан башланды — ле́кция начала́сь на де́сять мину́т ра́ньше
алдан килгән - урын өчен, артта килгән - ашау өчен шутл. — (посл.) кто ра́ньше пришёл - ра́ди ме́ста, кто по́зже - ра́ди угоще́ния
б) за... вперёд ( начать подготовку к чему)билетны ун көн алдан алу — купи́ть биле́т за де́сять дней вперёд
•- алдан белеп булмый торган
- алдан белү
- алдан билгеләү
- алдан йөрү
- алдан йөрүче
- алдан килү
- алдан килүче
- алдан өлгерү
- алдан сизү
- алдан тою
- алдан уйланган
- алдан уйлап эшләнгән
- алдан уйланмаган
- алдан уйлап эшләнмәгән
- алдан ук••алдан күрү — предусма́тривать/предусмотре́ть, предви́деть; предугада́ть/предуга́дывать || предви́дение; предуга́дывание
алдан күрүчәнлек — предусмотри́тельность; дальнови́дность, прозорли́вость, яснови́дение
алдан хәбәр бирү — уст.; см. алдан әйтү 2)
- алдан әйтүчеалдан хәбәр бирүче — см. алдан әйтүче 2)
- алдан күрелмәгән
- алдан күрүчән
- алдан күрүче -
3 дөрес
1. прил.1) пра́вильный, безоши́бочный, то́чный, ве́рный, правди́выйдөрес җавап бирү — дать безоши́бочный отве́т
дөрес юл белән бару — идти́ по ве́рному (пра́вильному) пути́
дөрес тәрбия бирү — дать пра́вильное воспита́ние
дөрес вакыт — то́чное вре́мя
дөрес фикер — ве́рная мысль
2) по́длинный, допо́длинный, и́стинныйдөрес факт — по́длинный факт
дөрес мәгълүматлар — допо́длинные изве́стия
дөрес хәлне аңлату — разъясни́ть и́стинное положе́ние
3) справедли́вый, беспристра́стный, объекти́вныйдөрес кисәтү — справедли́вое замеча́ние
дөрес тәнкыйть — объекти́вная (справедли́вая) кри́тика
дөрес бәя — объекти́вная оце́нка
дөрес карар — беспристра́стное реше́ние
4) че́стный, правди́вый, справедли́выйдөрес кеше — справедли́вый (че́стный) челове́к
дөрес сүзгә җавап юк — (посл.) что пра́вда, то пра́вда (букв. правди́вому сло́ву нет опроверже́ния)
дөрес сүз таш яра — (погов.) правди́вое сло́во разбива́ет ка́мень
5) я́сный, конкре́тныйисәбең дөрес булсын — чтоб наме́рение бы́ло я́сным (конкре́тным)
6) норма́льный, обы́чныйисе дөрес — созна́ние (его́) норма́льное
7) в подтверждающих ответах, репликах да, ве́рно, пра́вильно, то́чно8) в знач. сущ. обычно в косв. п. пра́вдадөресен сөйләү — говори́ть пра́вду
сүзең дөресме? — пра́вду ли ты говори́шь?
дөрескә охшый — похо́же на пра́вду
дөресен әйткән күршесенә (туганына) ярамаган — пра́вда глаза́ ко́лет
9) в знач. вводного сл. пра́вдадөрес, ул моны алдан белмәгән — пра́вда, он не знал э́того зара́нее
10) в знач. вводн. сл. дөресе, дөресрәге, дөресендә верне́е, точне́е; точне́е говоря́, точне́е сказа́ть; на са́мом де́ле2. нареч.1) пра́вильно, ве́рно, то́чно; безоши́бочномәсьәләне дөрес чишү — реши́ть зада́чу пра́вильно
дөрес бүлү — дели́ть то́чно
урынны дөрес билгеләү — безоши́бочно определи́ть местонахожде́ние
дөрес әйтәсең! — пра́вильно (де́льно) говори́шь!
2) справедли́во, объекти́внобәхәсне дөрес хәл итү — справедли́во (объекти́вно) реши́ть спор
дөрес тәнкыйтьләү — критикова́ть справедли́во
3) че́стно, правди́во, справедли́во, по пра́вдедөрес яшәү — жить че́стно
чынбарлыкны дөрес тасвирлау — изобража́ть действи́тельность правди́во
дөрес хөкем итү — осужда́ть (наказа́ть) справедли́во
•- дөрес итеп
- дөрескә охшаган••дөресен әйтик — ну́жно сказа́ть пра́вду, ска́жем пря́мо
дөресен әйткәндә (дөресен генә әйткәндә) — по пра́вде говоря́ (сказа́ть); пра́вду говоря́ (сказа́ть)
дөрестән дә — действи́тельно, в са́мом де́ле, пои́стине; пра́во, впрямь
См. также в других словарях:
билгеләү — 1. Билге, тамга салу. Нин. б. билгесе белән хәтердә калдыру 2. Нин. б. максат белән атап, аерып, бүлеп кую. Кемнең дә булса карамагына, җаваплылыгына, файдалануына бирү, тапшыру 3. Нәр. б. микъдарын яки вакыт күләмен аныклау, шуны рәсмиләштерү… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
бирем — Алдан билгеләнгән эш; тапшырылган, кушылган эш. Белемне ныграк үзләштерү, күнекмәләрне ныгыту өчен бирелгән эш, күнегү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тәгаенләү — иск. кит. 1) Нәр. б. белү, билгеләү, аның эчтәлеген, асылын ачыклау 2) Берәр нәрсәне аңлау, төшенү 3) Берәр эш хәрәкәтнең үтәлеш вакыты алдан билгеләү 4) Кем. б. файдасына, карамагына билгеләү, бирү 5) Кемгә дә булса яки берәр максат өчен… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
прогноз — 1. Фәнни мәгълүмәт нигезендә берәр вакыйганың, эш хәлнең, күренешнең үсеше һәм булачак нәтиҗәсе турында алдан әйтү 2. Метеорологик мәгълүмәткә таянып, киләчәк көннәрдәге һава торышын алдан билгеләү 3. Авыруның ничек узуына карап аның ни белән… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
процедура — 1. Берәр эш башкаруның алдан билгеләп куелган эзлекле тәртибе 2. Врач билгеләгән дәвалау чарасы (ванна, массаж һ. б.) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тәгаен — рәв. 1. Берәр нәрсәне төгәл, анык, ачык (белү, әйтү, ишетү һ. б. ш. тур.) 2. Һичшиксез, һич шикләнүсез (үтәләчәк, эшләнәчәк яки булган эш хәрәкәт тур.) 3. с. Инде ачыкланган, билгеле монда әле кем булуың да тәгаен түгел сир. Үтәләсе вакыты, срогы … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
вәгъдәле — 1. Вәгъдә (1) белдергән 2. Вәгъдәләшкән, өйләнергә яисә кияүгә чыгарга килешенгән, сүз куешкан 3. Алдан билгеләп куелган (көн, сәгать, срок һ. б. ш. тур.) 4. Биргән сүздә тора торган … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
максуд — кит. Алга куелган бурыч; ирешергә, булдырырга омтылган нәрсә. Алдан билгеләнгән ният … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
максут — кит. Алга куелган бурыч; ирешергә, булдырырга омтылган нәрсә. Алдан билгеләнгән ният … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
морад — кит. Алга куелган бурыч; ирешергә, булдырырга омтылган нәрсә. Алдан билгеләнгән ният … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
пароль — Хәрби хезмәттә яки конспиратив оешмада үз кешеләрне тану өчен шартлы рәв. алдан билгеләнгән яшерен сүз. күч. Характерлы тышкы билге, шартлы билге балыкчылар пароле – кармак сабы … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
